01 Apr 2020
blog

Schending zorgplicht tussenpersoon maar geen aansprakelijkheid

Blog

Het zal niet voor het eerst zijn dat zich schade voordoet waarvoor men achteraf niet verzekerd blijkt te zijn. Onlangs deed Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) een uitspraak over de aansprakelijkheid van een tussenpersoon voor de schade veroorzaakt door het afbranden van een schuur die achteraf niet verzekerd bleek te zijn (18 maart 2020, nr. 2020-239). De opstalverzekeraar heeft de schade niet vergoed omdat alleen de woning, de daaromheen gelegen tuin en de paardenstal verzekerd zijn maar niet de voormalige bedrijfsgebouwen (de schuren). Het klachteninstituut oordeelde dat de tussenpersoon zijn zorgplicht heeft geschonden maar niet aansprakelijk is voor de schade die de consument heeft geleden. Volgens het klachteninstituut is de schade niet het gevolg van de schending van de zorgplicht van de tussenpersoon.

 

Wat was er aan de hand?

De consument was eigenaar van vier tegen elkaar gebouwde schuren bij haar woning. De daken van de schuren bestonden uit asbesthoudende golfplaten. De gemeente had de consument gelast om de schuren te slopen. De kosten voor het slopen van de schuren zouden volgens het asbestsaneringsbedrijf € 13.600 bedragen. Nog voordat de consument de schuren had laten slopen zijn deze afgebrand. De kosten voor het saneren van het door de brand vrijgekomen asbest zijn aanzienlijk hoger dan de kosten die de consument had moeten maken voor alleen het slopen van de schuren. De consument heeft de schade gemeld bij de verzekeraar maar deze weigerde dekking te verlenen omdat alleen de woning, de daaromheen gelegen tuin en de paardenstal verzekerd zijn maar niet de schuren. De consument heeft de tussenpersoon aansprakelijk gesteld omdat deze bij het overzetten van de verzekering niet heeft geadviseerd over het al dan niet verzekeren van de schuren. De tussenpersoon zou daarmee tekort zijn geschoten in zijn zorgplicht.

 

Schending van de zorgplicht

Het klachteninstituut oordeelt dat de tussenpersoon zijn zorgplicht heeft geschonden en verwijst daarbij naar de uitspraak van de Hoge Raad waarin is bepaald dat een tussenpersoon bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed en redelijk handelend opdrachtnemer dient te betrachten(ECLI:NL:HR:2003:AF0122). In elk geval moet de tussenpersoon waken over de belangen van de verzekeringnemers bij de verzekeringen die tot zijn portefeuille behoren. De tussenpersoon heeft dat in de onderhavige situatie volgens Kifid niet of onvoldoende gedaan. Het behoort tot de taken van een tussenpersoon om bij de advisering over een af (of over) te sluiten opstalverzekering, het te verzekeren risico in kaart te brengen. Van een redelijk handelend tussenpersoon mag worden verwacht dat hij inventariseert welke de te verzekeren objecten zijn. Daarom had het op de weg van de tussenpersoon gelegen om vast te stellen welke opstallen zich op het verzekerde risico-adres bevonden, hetzij door dit zelf te onderzoeken, hetzij door hierover bij de consument navraag te doen.

 

In dit geval heeft een buitendienstmedewerker van de tussenpersoon bij het oversluiten van de bestaande opstalverzekering een bezoek gebracht aan de consument. Tijdens het bezoek heeft de medewerker niet gesproken over de schuren. Volgens de medewerker was dat omdat het donker was waardoor de schuren niet door hem werden opgemerkt. Bovendien waren de schuren niet vermeld op het bestaande polisblad en werden zij door de consument ook niet ter sprake gebracht, aldus de medewerker. Volgens Kifid diende de tussenpersoon dus zelf na te vragen of de consument die schuren ook wilde verzekeren. Dat het donker was ten tijde van het bezoek van de buitendienstmedewerker doet volgens Kifid niets aan die zorgplicht af, maar vereist juist extra oplettendheid bij het bepalen van het te verzekeren risico. Ook het feit dat de schuren niet expliciet genoemd waren op het polisblad van de lopende verzekering, ontslaat tussenpersoon niet van zijn zorgplicht om zelf na te gaan welke opstallen er waren en welke opstallen de consument wilde verzekeren.

 

Niet aansprakelijk voor de geleden schade

Hoewel de tussenpersoon zijn zorgplicht heeft geschonden is deze niet aansprakelijk voor de schade die de consument had geleden. De reden daarvoor is volgens Kifid dat de schade die de consument heeft gelopen niet het gevolg is van de schending van de zorgplicht door de tussenpersoon. De tussenpersoon had aan de hand van een aantal verklaringen van verschillende verzekeraars aangevoerd dat de schuren vanwege het achterstallige onderhoud en de asbesthoudende platen destijds niet verzekerbaar waren. Ook als de tussenpersoon zijn zorgplicht niet had geschonden had de consument de schuren niet kunnen verzekeren, aldus de tussenpersoon. De consument heeft daar niets tegenin gebracht. Kifid gaat er daarom van uit dat de schuren niet verzekerbaar waren en dat de consument het brandrisico niet met een verzekering kon afdekken.

De consument heeft dus geen schade geleden doordat zij niet de gelegenheid zou hebben gehad de schuren te verzekeren. Ook als de tussenpersoon wel aan zijn zorgplicht had voldaan had de consument de desbetreffende schade geleden.

 

De consument deed nog een poging om haar schade vergoed te krijgen door te stellen dat als de tussenpersoon haar erop had gewezen dat de schuren onverzekerd waren, zij de schuren eerder had gesloopt en niet de last van de gemeente had afgewacht. De kosten die zij zou hebben gemaakt voor alleen het slopen van de schuren zouden aanzienlijk lager zijn geweest dan de kosten die de consument moet maken voor het saneren van het vrijgekomen asbest. Het verschil in die kosten dient volgens haar daarom voor rekening van de tussenpersoon te komen. Kifid oordeelt echter dat de consument onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij eerder tot het slopen van de schuren was overgegaan als zij had geweten dat de schuren onverzekerd waren. Ook op dit punt ontbreekt het causaal verband tussen de schending van de zorgplicht en de schade.

 

De zorgplicht van de tussenpersoon gaat dus zo ver dat van een tussenpersoon bij advisering over de af (of over) te sluiten opstalverzekering verwacht kan worden dat deze op eigen initiatief zal onderzoeken welke opstallen zich op het risico-adres bevinden en of de verzekeringnemer deze wenst te verzekeren. Schending van de zorgplicht heeft echter niet zonder meer aansprakelijkheid voor de geleden schade als gevolg. Er moet een causaal verband bestaan tussen de geschonden zorgplicht en de geleden schade.

 

Keywords

Causaal verband schade en zorgplicht
Opstalverzekering
schade
Verzekeringsrecht
Zorgplicht tussenpersoon

Auteur(s)

Jasmina Jusufovic

Advocaat bij Pactadvocaten