Het geheim adres in verhouding tot de zorgplicht van de notaris

Blog

De feiten

Eisers, een man en vrouw, zijn in hun woning ernstig mishandeld door de zoon van de vrouw. Ook zijn zij door de zoon meermaals met de dood bedreigd. De zoon heeft psychische problemen, wat naar mijn vermoeden de reden van zijn handelen is.

Eisers besloten te verhuizen en wilden het adres van hun nieuwe woning geheimhouden. Om dit te bewerkstelligen, hebben eisers de gemeente om een verstrekkingsbeperking verzocht en die is toegewezen. Dat wil zeggen dat de gemeente enkel gegevens aan derden verstrekt voor zover eisers daarvoor toestemming geven of indien dat wettelijk vereist is. Ook hebben ze een briefadres in een andere gemeente aangevraagd en toegewezen gekregen.

Enkele maanden later hebben eisers hun oude woning verkocht. De akte van levering zou passeren ten overstaan van de notaris en het notariskantoor zou het transport van de woning verzorgen. In dat kader heeft het notariskantoor aan de vrouw een vragenformulier toegezonden. Als antwoorden op de daar gestelde vragen, heeft de vrouw nergens haar nieuwe, geheime adres genoemd. Als adres heeft ze het oude adres genoemd. Verder heeft ze aangegeven dat het niet akkoord is dat de concept akte van levering met hun makelaar wordt gedeeld en heeft ze onder meer aangegeven dat ze niet zullen verhuizen. Ze noemt echter nergens dat er sprake is van een geheim adres.

De notaris stelt vervolgens een concept akte van levering op, waarin het nieuwe, geheime adres staat. Deze concept akte is naar eisers, de kopers en de makelaar van eisers gestuurd. Enkele dagen later corrigeert het notariskantoor het adres en neemt zij in de concept akte van levering op dat het adres van eisers het adres van de verkochte woning is. Het kwaad is echter al geschied en de notaris wordt door eisers aansprakelijk gesteld.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming

De rechter kijkt eerst of de notaris op grond van de AVG aansprakelijk gesteld kan worden. De notaris voert een aantal privacy gerelateerde verweren die de rechter zonder al te veel motivatie passeert. Het geheim adres is een persoonsgegeven van eisers en de notaris en het notariskantoor verwerken de persoonsgegeven als verwerkingsverantwoordelijke. Als verwerkingsgrondslag, gaat de rechter uit van het uitvoeren van een overeenkomst met eisers. Het kadaster moet namelijk weten naar welk adres de verwittiging van de aangepaste registratie moet worden gestuurd. De rechter merkt ook op dat de verwerking noodzakelijk was voor het uitvoeren van een wettelijke verplichting. De wet bepaalt in artikel 40 lid 2 sub a Wna dat het adres van de partijen in de notariële akte moet worden opgenomen.

Eisers voerden aan dat de notaris het briefadres had moeten opnemen, in plaats van het geheim adres. Het notariskantoor heeft de Basisregistratie Personen namelijk ingezien en had daar kunnen zien dat het adres een geheim adres betrof. De rechter merkt echter op dat het enkele feit dat een adres als geheim adres staat aangemerkt, nog niet automatisch wil zeggen dat dat adres niet op de concept leveringsakte had mogen worden opgenomen.

Omdat eisers in dit geval nimmer hebben aangegeven dat het adres een geheim adres betrof dat niet in de leveringsakte mocht worden opgenomen, hoefde de notaris daar ook niet van uit te gaan. Dat in de Basisregistratie Personen wel stond dat het een geheim adres betrof, doet daar niet aan af.

De rechter komt tot de conclusie dat de verwerking van het geheim adres van eisers rechtmatig was en er dus geen grond is om aansprakelijkheid van de notaris op grond van de AVG aan te nemen.

Onrechtmatige daad

Eisers hebben ook een vordering ingesteld op grond van onrechtmatige daad. De notaris heeft volgens eisers in strijd gehandeld met de zorgvuldigheidsverplichting die op hem rust. De rechter is het daar niet mee eens en verwijst naar de motivatie die is gegeven met betrekking tot de aansprakelijkheidsstelling onder AVG. De notaris hoefde uit de door eisers ingevulde vragenlijst of anderszins niet af te leiden dat het nieuwe woonadres van eisers geheim was.

Beoordeling

De vordering op grond van de AVG is mijns inziens terecht afgewezen. Er was een geldige verwerkingsgrondslag, de beginselen van de AVG zijn in acht genomen en derhalve was de verwerking in beginsel rechtmatig.

Wat betreft de vordering op grond van onrechtmatige daad, stelt de rechter dat de notaris niet onzorgvuldig en dus niet onrechtmatig heeft gehandeld. Eisers hadden immers niet aangegeven dat het een geheim woonadres betrof. In de tuchtrechtspraak heeft zich eerder een vergelijkbare situatie voorgedaan en ook daar werd geoordeeld dat de notaris niet onzorgvuldig had gehandeld.

Met de beoordeling van de rechter ben ik het echter niet geheel eens. De notaris, of in ieder geval zijn kantoor, ziet in de Basisregistratie Personen dat het een geheim adres betreft. Gelet op het feit dat een geheim adres er niet voor niets is en het vaak dient ter bescherming van kwetsbare individuen, ligt het mijns inziens op de weg van de notaris om zorgvuldig met die informatie om te gaan en waar nodig meer informatie in te winnen.

Verder was nog van belang dat eisers op de vragenlijst van de notaris het nieuwe adres niet hadden genoemd en hadden aangegeven niet te willen dat de akte van levering aan de makelaar zou worden verstrekt. De rechter gaat er echter aan voorbij dat de notaris de concept leveringsakte uiteindelijk toch naar de makelaar stuurt.

Hoe dan ook laat deze uitspraak zien dat de persoon die op een geheim adres woont, erop bedacht moet zijn uitdrukkelijk aan te geven dat het een geheim adres betreft dat niet verder mag worden verstrekt. Er kan niet van uit worden gegaan dat de notaris dat zelf controleert.