Implementatievoorstel herziene Richtlijn Consumentenkrediet

Blog

Uitbreiding toepassingsbereik

Ten eerste regelt het Implementatiewetsvoorstel dat diverse vormen van krediet voortaan niet meer zijn uitgezonderd van het toepassingsbereik van de Wet op het financieel toezicht (‘Wft’) en Titel 2a van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (‘BW’). Zo vervalt o.a. de uitzondering voor kredietovereenkomsten die binnen drie maanden moeten worden terugbetaald en waarvoor slechts onbetekenende kosten worden gerekend. Deze uitzondering werd met name gebruikt door aanbieders van zogenoemde Buy-Now-Pay-Later-diensten. Als gevolg van het Implementatiewetsvoorstel zullen de meeste aanbieders van Buy-Now-Pay-Later-diensten niet langer worden uitgezonderd van regulering.

Voor slechts een beperkt aantal aanbieders van Buy-Now-Pay-Later-diensten zal volgens het Implementatiewetsvoorstel nog een uitzondering gelden. Het gaat daarbij om gevallen waarbij (i) de leverancier of dienstverlener van de betreffende zaak of dienst zélf uitstel van betaling verleent (zonder tussenkomst van een derde, tenzij sprake is van een platform), (ii) er behoudens beperkte kosten wegens betalingsachterstand, geen rente of kosten in rekening worden gebracht en (iii) de betaling volledig binnen 50 dagen moet worden verricht. Indien de leverancier niet als micro-, kleine of middelgrote onderneming kwalificeert maar als grootbedrijf, geldt een verkorte betalingstermijn van maximaal 14 dagen om in aanmerking te komen voor deze uitzondering.

Aanbieders van Buy-Now-Pay-Later-diensten die geen gebruik kunnen maken van de bovenstaande uitzonderingsmogelijkheden dienen in beginsel te beschikken over een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (‘AFM’) om krediet te mogen aanbieden. Ook worden de civielrechtelijke verhoudingen tot de consument voortaan beheerst door de consumentenbeschermende bepalingen uit Titel 2a van Boek 7 van het BW en moeten deze aanbieders in beginsel voldoen aan de doorlopende gedragstoezicht vereisten uit Deel 4 van de Wft.

Het Implementatiewetsvoorstel introduceert bovendien nieuwe doorlopende verplichtingen die gelden voor alle aanbieders van krediet. Zo moeten zij bijvoorbeeld vroegtijdig betalingsproblemen bij consumenten signaleren en consumenten met betalingsproblemen doorverwijzen naar schuldadviesdiensten. Ook wordt met het Implementatiewetsvoorstel het wettelijk verbod geïntroduceerd om kredietovereenkomsten aan te gaan met minderjarige consumenten, tenzij toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger is verkregen. Deze laatste uitzondering geldt overigens niet voor aanbieders van Buy-Now-Pay-Later-diensten; voor hen geldt te allen tijde een verbod om kredietovereenkomsten met minderjarigen te sluiten ongeacht of er toestemming is van de wettelijk vertegenwoordiger.

Private lease

Gelijktijdig met de publicatie van het Implementatiewetsvoorstel is het Ministerie van Financiën ook een consultatie gestart over het reguleren van private leaseovereenkomsten. Kort gezegd overweegt het Ministerie van Financiën niet alleen om private leaseovereenkomsten met koopoptie (welke via het Implementatiewetsvoorstel onder het bereik van de Wft worden gebracht), maar ook bepaalde private leaseovereenkomsten zonder optie of verplichting tot koop onder het bereik van de Wft te brengen. Het gaat hierbij om operational leaseovereenkomsten met consumenten die:

1. zijn aangegaan voor een periode van zes maanden of meer; en
2. een totale contractwaarde vertegenwoordigen van € 1.000 of meer; of
3. een boete bij vroegtijdige opzegging bevatten van € 500 of meer; of
4. een opzegtermijn bevatten van twee maanden of meer.

In het betreffende consultatiedocument wordt nu de vraag gesteld of het wenselijk of noodzakelijk wordt geacht dat dergelijke private leaseovereenkomsten onder het bereik van de Wft komen te vallen en of consumenten erbij gebaat zijn als de waarborgen uit de Wft ook voor private lease zonder optie of verplichting tot koop zouden gelden.

Lidstaatopties

Verder maakt het Implementatiewetsvoorstel gebruik van verschillende lidstaatopties die de herziene Richtlijn Consumentenkrediet ((EU) 2023/2225) biedt, bijvoorbeeld ten aanzien van Buy-Now-Pay-Later-diensten en kaarten met uitgestelde debitering.

Omdat de meeste Buy-Now-Pay-Later-diensten niet langer zijn uitgezonderd van vergunningplicht, zouden (online) winkeliers die gebruikmaken van een derde die Buy-Now-Pay-Later-diensten aanbiedt in beginsel als bemiddelaar in de zin van de Wft kwalificeren en voor die activiteit een vergunning nodig hebben dan wel moeten worden geregistreerd bij de AFM. Het Implementatiewetsvoorstel maakt echter gebruik van de lidstaatoptie om micro-, kleine en middelgrote kredietbemiddelaars uit te zonderen van een vergunning- of registratieplicht bij de AFM indien hun nevenactiviteit bestaat uit het bemiddelen in krediet.

(Online) winkeliers die als nevenactiviteit bemiddelen in Buy-Now-Pay-Later-diensten en op basis van hun omvang niet als micro-, kleine of middelgrote onderneming kwalificeren, krijgen de mogelijkheid om zich door de aanbieder van Buy-Now-Pay-Later-diensten te laten registeren bij de AFM. Het Implementatiewetsvoorstel stelt dergelijke geregistreerde kredietbemiddelaars vrij van een vergunningplicht om te bemiddelen in gereguleerde Buy-Now-Pay-Later-diensten, maar onderwerpt hen wel aan een zelfstandige nalevingsplicht ten aanzien van de voor hen geldende relevante bepalingen uit de Wft.

Het Implementatiewetsvoorstel maakt verder geen gebruik van de mogelijkheid om kaarten met uitgestelde debitering (de meest gangbare vorm waaronder creditcards worden verstrekt) uit te zonderen van het toepassingsbereik van de Wft. Dit om met name te voorkomen dat consumentenbescherming ongelijk wordt toegepast en om een gelijk speelveld te creëren voor soortgelijke kortlopende kredietproducten.

Voor aanbieders van kaarten met uitgestelde debitering en voor Buy-Now-Pay-Later-diensten wordt daarentegen wel voorzien in een verlicht regime waar het gaat om de precontractuele informatievereisten. Concreet betekent dit dat dergelijke aanbieders consumenten bijvoorbeeld niet hoeven te informeren wanneer de prijs van het krediet is gepersonaliseerd op basis van geautomatiseerde gegevensverwerking of over de mogelijkheden voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting.

De consultatieperiode liep tot en met 13 mei 2025 en is inmiddels afgesloten. De consultatiereacties zijn te lezen op de officiële publicatiepagina van het Implementatiewetsvoorstel. De herziene Richtlijn Consumentenkrediet ((EU) 2023/2225) dient uiterlijk op 20 november 2025 te zijn omgezet in de nationale regelgeving en per 20 november 2026 in werking te zijn getreden. Daarom zal het vermoedelijk niet lang duren tot de definitieve wetswijzigingen worden gepubliceerd.